Michelangelo zei ooit in een ruw blok marmer al een perfect standbeeld te zien zitten. Bij de beroemde David was het bijvoorbeeld alleen nog maar een kwestie van alle steen weghakken “die niet David was”. Precies dat effect hebben sommige partners ook op elkaar: ze ‘beeldhouwen’ elkaar van ruw blok marmer tot prachtig standbeeld. Met andere woorden: ze helpen elkaar hun ideale zelf te worden. We noemen dat het ‘Michelangelo-fenomeen. [1]
“Ik heb voor het eerst de marathon van Rotterdam gelopen. Zonder Jan was dat me echt nooit gelukt. Dus nu pakken we door en ga ik hem helpen om volgend jaar ook een marathon te lopen.” [2]
Sabrina, die met de hulp van haar partner Jan zestig kilo afviel
Het Michelangelo-fenomeen
Relatietherapeut Jean Pierre van de Ven herkent het: “Tussen twee mensen kan een enorme kracht ontstaan, waardoor beiden vleugels krijgen.” [3] Het was de Amerikaanse relatiepsycholoog en onderzoeker Stephen Drigotas die er de term ‘Michelangelo-fenomeen’ voor bedacht. [4] In relaties waar dit fenomeen zich voordoet, zijn beide partners zowel het ruwe blok marmer als de beeldhouwer: ze helpen hun partner zijn of haar ideale zelf vorm te geven en vice versa. [5]
Hoe haal je het beste in elkaar naar boven?
Volgens Drigotas zijn twee zaken kenmerkend voor relaties waar het Michelangelo-fenomeen zich voordoet: [6]
- partner-affirmatie: je partner laten merken dat je weet wie hij of zij wil zijn (de sculptuur) [7]
- partner-verificatie: je partner op waarde kunnen schatten (het ruwe blok marmer)
Partner-affirmatie
Je weet precies wat de grote dromen, doelen en plannen van je partner zijn. En je laat blijken dat je weet naar welke ideale versie van zichzelf je partner toe probeert te werken. Hoe doe je dat precies, partner-affirmatie? [8]
- Luister naar je partners grote dromen of gekke ideeën, neem ze serieus en stel informerende vragen.
- Help realistische plannen te maken om die grote dromen uit te laten komen.
- Complimenteer en vier concrete prestaties en successen.
“’We doen dit samen, Bien,’ zei Jan, en hij maakte een plan voor me.” [9]
Sabrina
Partner-verificatie
Je weet ook precies hoe ver je partner nog van die ideale versie van zichzelf verwijderd is. Je kent zijn of haar sterke en zwakke kanten en kunt goed inschatten waar de mogelijkheden liggen en waar zich valkuilen bevinden. Je kunt je partner daardoor goed helpen van zijn of haar talenten gebruik te maken en tekortkomingen te verbeteren of te omzeilen. Hoe doe je dat precies, partner-verificatie?
- Motiveer je partner gebruik te maken van zijn of haar talenten.
- Help je partner met zaken die hij of zij moeilijk vindt.
- Ken je partners comfortzone en begeleid hem of haar daarbuiten te stappen.
“Als ik weer eens verdrietig was, gaf Jan me een schop onder mijn hol: ‘Je kunt nu wel een uur gaan janken, maar je kunt ook gewoon gaan sporten nu.’” [10]
Sabrina
Wat als jullie niet (meer) het beste in elkaar naar boven halen?
Ook in de beste relaties raakt de balans wel eens verstoord. Misschien liggen jullie idealen wel erg ver van elkaar verwijderd. Of probeert je partner jou te veel naar zijn of haar ideaalbeeld te kneden (ook wel het ‘Pygmalion-fenomeen’ genoemd). Een relatietherapeut helpt die balans weer te herstellen. Op weg naar jullie beste zelf!
FAQ
Wat is het Michelangelo-fenomeen?
Het ‘Michelangelo-fenomeen’ doet zich voor in relaties waarbij beide partners het beste in elkaar naar boven halen. Ze ‘beeldhouwen’ elkaar als het ware van ruw blok marmer tot prachtige sculptuur. Onderzoek beschrijft de kenmerken van dit fenomeen en hoe je het creëert.
Hoe haal je het beste in elkaar naar boven?
Onderzoek wijst uit dat stellen die het beste in elkaar naar boven halen twee dingen doen: partner-affirmatie en partner-verificatie. Enerzijds zijn ze positief betrokken bij de grote dromen van hun partner. Anderzijds weten ze de huidige staat van die dromen realistisch in te schatten. Die combinatie blijkt de partner significant te helpen met persoonlijke groei.
Welk effect heeft persoonlijke groei op je relatie?
Persoonlijke groei kan een relatie flink versterken, mits beide partners bij elkaars groei betrokken blijven en het beste in elkaar naar boven halen. Gebeurt dit niet, dan raakt de balans verstoord. Relatietherapie helpt jullie weer op weg naar jullie beste zelf.
Bronnen:
[1] E. Oden (2021, 1 september). ‘Je ideale zelf met dank aan je partner’, Psychologie Magazine. Via: Psychologiemagazine.nl.
[2] H. Mijnster (2022, 26 mei). ‘Sabrina: “Zonder Jan was ik nooit zestig kilo afgevallen”, RTL Nieuws. Via: Rtlnieuws.nl.
[3] E. Oden (2021, 1 september). ‘Je ideale zelf met dank aan je partner’, Psychologie Magazine. Via: Psychologiemagazine.nl.
[4] S. M. Drigotas (2002). ‘The Michelangelo Phenomenon and Personal Well-Being. Journal of Personality 70(1), pp. 59-77. Via: Researchgate.net.
[5] E. Oden (2021, 1 september). ‘Je ideale zelf met dank aan je partner’, Psychologie Magazine. Via: Psychologiemagazine.nl.
[6] Idem.
[7] S. M. Drigotas et al. (1999). ‘Close partner as sculptor of the ideal self: Behavioral affirmation and the Michelangelo phenomenon’, Journal of Personality and Social Psychology 77(2), pp. 293-323. Via: Pubmed.gov.
[8] E. Oden (2021, 1 september). ‘Je ideale zelf met dank aan je partner’, Psychologie Magazine. Via: Psychologiemagazine.nl.
[9] H. Mijnster (2022, 26 mei). ‘Sabrina: “Zonder Jan was ik nooit zestig kilo afgevallen”, RTL Nieuws. Via: Rtlnieuws.nl.
[10] Idem.